Bệnh tăng huyết áp có thể gây nên những biến chứng nguy hiểm" suy tim, nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não…. Bên cạnh việc điều trị bằng thuốc theo chỉ định của bác sĩ người bệnh cần có chế độ dinh dưỡng hợp lý.
Khuyến cáo về muối: < 6g muối/ ngày:
Trong số 5g muối dùng hàng ngày, 2g đã có sẵn trong thực phẩm, do đó gia vị nêm nếm chỉ khoảng 3g. 3g muối tương đương: hơn 1/2 muỗng cà phê muối; 1 muỗng cà phê vun bột nêm; 3 muỗng cà phê nước mắm; 5 muỗng cà phê nước tương.
Khi có suy tim, suy thận, phù, tiểu ít… thì phải ăn nhạt hoàn toàn hoặc chỉ sử dụng < 2g muối/ngày theo chỉ định của bác sĩ.
Không nên ăn các thức ăn chế biến sẵn như: cà dưa muối, mắm, thức ăn đóng hộp, giò lụa, xúc xích, các loại hải sản khô (cá khô, tôm khô)…
Hạn chế nêm bột ngọt trong nấu ăn.
Hạn chế dùng thêm nước chấm mặn trong bữa ăn như: nước mắm, muối tiêu…
Chế độ ăn giàu canxi, kali, magiê:
Kali: 4.000 - 5.000mg/ngày.
Cần ăn nhiều rau quả và trái cây (> 500g/ngày) để cung cấp đủ kali cần thiết và đáp ứng nhu cầu về vitamin và chất xơ (chỉ hạn chế kali khi bệnh nhân bị suy thận có phù, tiểu ít).
Thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật: ngũ cốc, khoai củ, đậu đỗ và các loại rau quả đều có nhiều kali và magiê.
Sữa và các chế phẩm từ sữa là nguồn canxi tốt.
Hạn chế thức ăn có nhiều cholesterol:
Chọn thịt nạc, bỏ da, không ăn nội tạng (óc, tim, gan…).
Hạn chế ăn lòng đỏ trứng.
Nên dùng chất béo từ dầu thực vật như dầu nành, dầu hướng dương, dầu oliu, dầu mè… (chú ý không dùng dầu chiên qua chiên lại nhiều lần sẽ tạo ra loại chất béo chuyển đổi Transfat gây hại cho sức khỏe).
Nên ăn cá tối thiểu 3 lần trong tuần.
Nên ăn các loại cá biển sâu như: cá thu, cá hồi, cá trích, cá kiếm, cá ngừ... có nhiều chất béo omega 3 có lợi cho tim mạch, ăn tối thiểu 3 lần trong tuần.
NGUYÊN TẮC DINH DƯỠNG: Cân đối năng lượng và các chất dinh dưỡng. Hạn chế muối trong khẩu phần ăn. Ăn nhiều rau củ quả và trái cây. Hạn chế cholesterol, acid béo bão hòa. Hạn chế các chất kích thích. |
Tăng cường chất xơ:
Lượng chất xơ cần cung cấp từ 20 - 30g/ngày (tương đương khoảng 300 - 400g rau xanh hoặc 200 - 300g trái cây).
Những thực phẩm tốt cho người tăng huyết áp: cần tây, cải cúc, rau muống, cà chua, cà, cà rốt, đậu Hà Lan, đậu xanh, táo, chuối tiêu, dưa hấu, dưa chuột...
Thức uống:
Nước cam, chanh, bưởi… giàu kali.
Nước chè xanh, chè hoa hòe, nước ngô luộc, nước rau luộc giúp lợi tiểu, an thần, hạ huyết áp.
Bỏ rượu bia, cà phê, chè đặc.
Thay đổi lối sống:
Chế độ luyện tập thân thể vừa sức và đều đặn như: đi bộ, yoga, dưỡng sinh…
Không hút thuốc lá.
Duy trì cân nặng lý tưởng (BMI 18,5 - 23).
Sống lạc quan, giảm căng thẳng.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ:
Cần tái khám và kiểm tra sức khỏe định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
Thực hiện tốt chế độ ăn kiêng phù hợp.
Không tự ý ngưng thuốc.
BS.CKII. NGUYỄN VIẾT QUỲNH THƯ